Beyarmudu Belediyesi - İlker EDİP

Beyarmudu Belediyesi

Beyarmudu, Kıbrıs’ın “Kırmızı Köyler” bölgesi ile Mesarya ovası arasında 1800’lü yıllardan sonra kurulan ve kurulduğundan 1962 yılına kadar Pergama ismini taşıyan bir Türk köyüdür. Lefkoşa, Mağusa ve İskele üçgeni arasında yer alan Beyarmudu İkinci Dünya Savaşı sırasında Mesarya’yı İskele’ye bağlayan yolun yapımı ile önem kazanmaya baslamış, daha sonra İngiliz idaresinin Dikelya bölgesine askeri kamplar ve yerleşim merkezleri kurmaya başlaması ile iş merkezi haline gelmiştir.

Pergama’nın tarihini araştırdığımız zaman Rus iç savaşlarından kaçan takribi 50 kişilik bir kafilenin Pergama’ya iskan edildiği ancak hayat şartlarlarına alışamadıkları ve aralarında yüksek oranda olüm olayı olduğundan birkaç sene sonra göç ettikleri öğrenilmektedir. Köyün bir bölgesi halen Rus mezarlığı adını taşımaktadır.

1800-1820 yılları arasında Hükümet kuvvetlerinden kaçan iki korsanın bölgeye gelip yerleşmesi ile oluşmaya baslamış. Kısa bir zaman sonra iki aile daha bölgeye gelip yerleşmiş. Bu arada köyde önceden yerleşik üç Rum ailesi göçe zorlanmış. Köyün oturduğu bölge ve çevresinde bulunan üç kilise kalıntısının tarihçesi hakkında bilgi sahibi olunmamıştır.

Köyün ilk ismi Pergama idi. Pergama adınının köye ilk gelen korsanlardan Köşe Hasan denen kişinin Türkiye’nin Bergama kasabasından geldiği ve bu ismi buraya verdiği anlaşılmaktadır. Köyde ilk kooperatif 1933 yılında Beyarmudu Ortaokulu ise 1957 yılında faaliyete geçmiştir.

1963 hadiseleri başladığı zaman Beyarmudu çevre Türk köylerinden bazılarına merkezlik etmiş, koylerini terk etmeye zorlanan Türk ailelerine kucak açarak onları barındırmıştır. Bu arada nüfuzu hızla artarak 1974 yılında 1600’e ulaşmıştır. 1974 yılında ise topraklarına Rum ayağı bastırmamış bunun yanında güneyden göç eden Türklerin Türk bölgesindeki uygun yerlere aktarılmasında göçmenlere istasyonluk yaparak yardımcı olmuştur.

Beyarmudu 1971 yılında Inkişaf bölgesi kabul edilmiş ve Inkişaf Encumeni kurulmuştur. 1974 yılından sonra ise göçmenlerin yerleşim merkezlerine aktarılmaları, Dikelya İngiliz üslerinde meydana gelen büyük işçi çıkartmaları neticesinde nüfus kaybına 1980 sayımlarına gore 987 ‘ye düşmüştür. 1980 yılında ise belediye olmuştur.

Son nüfus sayımında nüfusu 1003 olan Beyarmudu’nun en önemli gelir kaynakları sulu ziraat (özellikle patates ve havuç) ve İngiliz Üslerinde verilen hizmetlerdi. Köyün Belediye olmasından 1986 yılından sonra yapılan büyük kalkınma hamleleri ile bugün artık köylülükten çıkmıs ve bir kasaba olmuştur.