Ağcalı cemaatine bağlı Hacılar Oymağı, Türkistan’dan
Anadolu istikametine doğru yapılan göçler sonucunda Çukurova ve havalisini
vatan tutmuştur. İlk zamanlar Toros Dağlarını yaylak olarak kullanan Hacılar
oymağı XV. Yüzyılın ortalarına değin yapılan güçler sonucunda Anadolu’da nüfus
kesafetinin artmasından dolayı hem Anadolu’daki ticaret yolunun kuzey-güney
istikametinde uzanmasından dolayı hem de doğal yolların bu istikamette
olmasından ötürü Erciyes dağı ve civarım yaylak hayatı için mekân tutmuşlardır.
XVI. yüzyıla gelindiğinde Adana ve havalisinde meskûn olan Hacılar oymağına
mensup iki büyük aile arasında kız meselesinden dolayı kavga çıkmış ve neticede
hayatını kaybedenler olmuştur. Bugün itibarıyla Sakar Eşmecik bağları dâhilinde
bulunan dört kuyular mevkiine yerleşmişlerdir.
Sesli Dağı, Dört Kuyular ve Köşe Beğendik civarına
yerleşen Hacılar halkı, burada bir köy husule getirmişlerdir. Bu meyanda, ilk
başta yaylak hayata uygunluğu dolayısıyla mekân tutan bu beldelerde,
Türkistan’daki gibi su kuyuları yapılmasa da su ihtiyacını karşılamada yetersiz
kalmıştır. Netice hem doğu yönünden gelen Avşar atlılarının baskısından hem de
su sıkıntısının hat safhaya ulaşmasından dolayı bu günkü Hacılar’ın bulunduğu
yere yani eski yerleşim yeri olan dört kuyuların yaklaşık olarak 8-10 km daha
doğusuna taşınmışlardır. Türkiye Cumhuriyeti döneminde gelişmesine devam eden
Hacılar köyü, gelişmesi mukabil 1930 yılında Belediye 1931 yılında da Nahiye
olmuştur. İlçede ilk belediye teşkilatı 1930 yılında Hacılar Belediyesi olarak
kurulmuş olup, 1931 yılında nahiye olan Hacılar önceleri Kayseri iline bağlıyken
16.05.1990 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 3647 sayılı kanunla ilçe
olmuştur. 01.01.2005 tarihi itibarıyla da Kayseri Büyükşehir Belediyesi
sınırlarına dahil olarak Kayserinin 5 Merkez ilçesinden biri olmuştur.
Kayseri İline uzaklığı yaklaşık olarak 10 km olan
ilçenin rakımı 1350 m. olup, ilçe halkının. Oğuz Türklerinin Kayı Boyuna mensup
olduğu, Hacılar halkının bölgeye ilk yerleşiminin 13. yüzyıla Selçuklulara
kadar uzandığı tahmin edilmektedir. Hacılar Belediyesi 1930 yılında kurulmuş
olup 1931 yılında nahiye merkezi olmuştur, idari bakımdan önceleri Kayseri
Merkez İlçeye, daha sonra ise Melikgazi ilçesine bağlı olan Hacılar, 18.05.1990
tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 3647 sayılı kanunla ilçe olarak 09.09.1991'
de resmen faaliyete geçmiştir.
İlçe Kayseri İlinin güneyinde, Erciyes Dağı
eteklerinde kurulmuştur. Erciyes dağının önemli bir bölümü ilçe sınırları
içerisinde bulunmaktadır, ilçenin kuzey ve doğusunda Melikgazi İlçesi,
güneyinde Develi İlçesi, batısında İncesu İlçesi bulunmaktadır, ilçe sınırları
içerisinde Erciyes Dağı dâhil olmak üzere irili ufaklı 15 civarında dağ
bulunmaktadır. İlçe arazisi, küçük ekim alanları ve bahçeleri dışında
genellikle volkanik kaya ve tepelerden oluşmaktadır. Arazi, yapı itibariyle
güneyden kuzeye, batıdan doğuya doğru eğimlidir. Ancak doğa güzelliği, mesire
yerleri, bağ ve bahçeleri ile gezilip görülmeye değer bir ilçedir.